آن حضرت طبق مشهور، روز هشتم ربيع الثّانى ، سال ۲۳۲ هجرى قمرى در شهر مدينه منوّره متولد شدند، و پس از شهادت پدر بزرگوار خود امام هادی علیه السلام  به امر خدا و همچون پيشوايان گذشته به امامت رسيدند دوران امامت ایشان مصادف با خلافت  سه خلیفه عباسی  المعتزّ بالله (معتز عباسی) (۲۵۲- ۲۵۵) المهتدی بالله (مهتدی عباسی) (۲۵۵- ۲۵۶)  المعتمد بالله (معتمد عباسی) (۲۵۶- ۲۷۹) بود. و در هفت سال امامت خود به واسطه سختگيرى بيرون از اندازه خلفا  ، با تقيّه بسيار شديد رفتار مى كردند.

در واقع  خلفای عباسی از هرگونه اعمال فشار و محدودیت نسبت به ائمه شیعه  دریغ نمی کردند و این فشارها در عصر امام جواد و امام هادی و امام عسکری  بویژه در سامراء به اوج خود رسید. شدت این فشارها به قدری بود که این ائمه بزرگ ، با عمر کوتاهی جام شهادت نوشیدند: امام جواد در سن ۲۵ سالگی، امام هادی در سن ۴۱ سالگی و امام عسکری در سن ۲۸ سالگی .

امام حسن عسکری در شرایطی به امامت رسیدند عصر خفقان در دوران امام هادی علیه السلام به اوج خود رسیده بود. حاکمان  مستبد عباسی اموال دولتى را به خود اختصاص مى‏دادند. و شمار اموال خواص آنان به ميليونها مى‏رسيد. خليفه اموال گزافى  را به سران سپاه، نزديكان و بستگان و شعراى چاپلوس خود بذل‏وبخشش مى‏كردند.

به خاطر همين وضع اجتماعى فلاكت بار، آتش انقلابهاى اجتماعى‏شعله ور گرديد. يكى از بارزترين اين انقلابها - در دوران امام‏عسكرى‏عليه السلام - انقلاب يحيى بن عمر طالبى بود كه در كوفه به وقوع‏پيوست. يحيى كوفه را تصرف کرد و زندانيان را از بند رها كرد. امّا سرانجام  توسط سپاه عبّاسى سركوب شد و رهبر آن نيز به قتل ‏رسيد. روز قتل يحيى در تاريخ جنبش مكتبى، روزى بزرگ است زيرا اين حادثه يكى ديگر از حلقه‏هاى زنجير مصيبت هايى است كه بر خاندان‏پيامبرصلى الله عليه وآله وارد آمد...