اقبال و ادبار دل ها
به مناسبت شهادت امام حسن عسکری (علیه السّلام) این حدیث رو تقدیم می کنم.
قَالَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ الْعَسْکَرِیُّ (علیه السّلام): إِنَّ لِلْقُلُوبِ إِقْبَالًا وَ إِدْبَاراً فَإِذَا أَقْبَلَتْ فَاحْمِلُوهَا عَلَى النَّوَافِلِ وَ إِذَا أَدْبَرَتْ فَاقْصُرُوهَا عَلَى الْفَرَائِض.[۱]
ترجمه: دل ها حالت اقبال[۲] و ادبار[۳] دارند. پس آنگاه که دل روی آورد و آمادگی داشت، آنها را بر مستحبّات وادارید و آنگاه که پشت کرد و بی میل بود، آن ها را به واجبات بسنده کنید.
البته دو حدیث دیگر شبیه به این حدیث از پیامبر (صلّی الله علیه و آله) و آقا امیرالمؤمنین (علیه السلام) در کتب حدیثی وارد شده است.[۴]
[۱]. بحارالأنوار، ج۸۷، ص۴۸ به نقل از فرهنگ جامع سخنان امام حسن عسکری علیه السلام، ص۳۸۴٫
[۲]. روی آوردن(میل داشتن).
[۳]. پشت کردن (بی میلی).
[۴]. قَالَ النَّبِیُّ صلی الله علیه و آله: إِنَّ لِلْقُلُوبِ إِقْبَالًا وَ إِدْبَاراً فَإِذَا أَقْبَلَتْ فَتَنَفَّلُوا وَ إِذَا أَدْبَرَتْ فَعَلَیْکُمْ بِالْفَرِیضَةِ. (الکافی (ط – الإسلامیة)، ج۳، ص: ۴۵۴)
نَهْجُ الْبَلَاغَةِ، وَ مِشْکَاةُ الْأَنْوَارِ، قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام: إِنَّ لِلْقُلُوبِ إِقْبَالًا وَ إِدْبَاراً فَإِذَا أَقْبَلَتْ فَاحْمِلُوهَا عَلَى النَّوَافِلِ وَ إِذَا أَدْبَرَتْ فَاقْتَصِرُوا بِهَا عَلَى الْفَرَائِضِ. (بحار الأنوار (ط – بیروت)، ج۸۴، ص: ۳۰)