نيازهاي سه گانه همه جوامع انساني
يك بيان نوراني اي از امام صادق (ع) رسيده است كه بخشي مربوط به مسائل فقهي و حوزوي و دانشگاهي و فرهنگي و نظامي و امثال اينهاست، بخشي هم مربوط به محيط زيست و اينهاست. اين دو تا روايت 6 امر را به ما مي آموزد؛ در روايت اوّل كه 3 امر را ذكر كردند، فرمود: ثَلاثْ لايَستَغنِي اَهلُ كُلِّ بَلْدَهٍ عَنهَا، فرمود: 3 اصل محوري است كه مردم هيچ شهري از آنها بي نياز نيستند. فَاِنْ عَدِمُوا كانُوا هَمَجاً؛ اگر فاقد اين اصول سه گانه بودند، زندگي آنها ديگر متمدّنانه نيست، زندگي هَمَج است. فَقيهٌ عالِمٌ وَرِع، طَبيبٌ بَصيرٌ ثِقِه، اَميرٌ خَيِّرٌ مُطاع(1)؛ اوّل داشتن يك فقيه، عالم ديني، دين شناس؛ نه دين فروش، نه فقه فروش؛ مُتورّع، زاهد، پاك، با فقاهت، با عدالت؛ فَقيهٌ عالِمٌ وَرِع، اين يك. دوّم، طَبيبٌ بَصيرٌ ثِقِه؛ داشتن نظام پزشكي خوب، دلسوز، مهربان، حاذق، امين، راز دار، پاك. سوّم داشتن ارتش و سپاه خوب؛ اَميرٌ خَيِّرٌ مُطاع. فرمود: هر كشوري فاقد اينها باشد، ديگر متمدّن نخواهد بود! او هم بايد در مسائل فرهنگي رشد كند، هم مزاحم كسي نشود، هم زير بار ستم كسي نرود. اين عناصر سه گانه، اين نهادهاي سه گانه اصيل كه زير مجموعه فراواني دارند، مي توانند اين هدف را تامين كنند. اين روايت ناظر به اين عناصر اصلي و سه گانه است.
1-بحار الانوار/ 75/ 235 با اندكي تفاوت