پیشوای دوم جهان تشیع که نخستین میوه پیوند فرخنده علی ـ علیه السلام ـ با دختر گرامی پیامبر اسلام ـ صل الله علیه و آله و سلم – بود، در نیمه ماه رمضان سال سوم هجرت در شهر مدینه دیده به جهان گشود.[۱] حسن بن علیـ علیه السلام ـ از دوران جد بزرگوارش چند سال بیشتر درک نکرد زیرا او تقریبا هفت سال بیش نداشت که پیامبر اسلام بدرود زندگی گفت.


پس از درگذشت پیامبر ـ صل الله علیه و آله و سلم – تقریبا سی سال در کنار پدرش امیر مومنان ـ علیه السلام ـ قرار داشت و پس از شهادت علی ـ علیه السلام ـ (در سال ۴۰ هجری) به مدت ۱۰ سال امامت امت را به عهده داشت و در سال ۵۰ هجری با توطئه معاویه بر اثر مسمومیت در سن ۴۸ سالگی به درجه شهادت رسید و در قبرستان «بقیع» در مدینه مدفون.گشت.آن حضرت در طول زندگانی پر برت خویش فعالیت ها و اقدامات فراوانی داشت، از جمله:

۱- حضور در جهاد 

الف) حضور در جنگ جملامام مجتبی ـ علیه السلام ـ در جنگ جمل، در رکاب پدر خود امیرمؤمنان ـ علیه السلام ـ در خط مقدم جبهه می‌جنگید و از یاران دلاور و شجاع علی ـ علیه السلام ـ سبقت می‌گرفت و بر قلب سپاه دشمن حملات سختی می‌کرد.[۲]پیش از شروع جنگ نیز، به دستور پدر، همراه عمار یاسر و تنی چند از یاران امیر مؤمنان ـ علیه السلام ـ وارد کوفه شد و مردم کوفه را جهت شرکت در این جهاد دعوت کرد.[۳]او وقتی وارد کوفه شد که هنوز «ابو موسی اشعری»، یکی از مهره‌های حکومت عثمان، بر سر کار بود و با حکومت عادلانه‌ی امیر مؤمنان ـ علیه السلام ـ مخالفت نموده و از جنبش مسلمانان در جهت پشتیبانی از مبارزه‌ی آن حضرت با پیمان شکنان جلوگیری می‌کرد، با این حال حسن بن علی ـ علیه السلام ـ توانست بر رغم کار شکنی‌های ابو موسی و همدستانش متجاوز از ۹ هزار نفر را از شهر کوفه به میدان جنگ گسیل دارد.[۴]

ب) حضور در جنگ صفیننیز در جنگ صفین، در بسیج عمومی نیروها و گسیل داشتن ارتش امیر مؤمنان ـ علیه السلام ـ برای جنگ با سپاه معاویه، نقش مهمی به عهده داشت و با سخنان پرشور و مُهَیج خویش، مردم کوفه را به جهاد در رکاب امیر مؤمنان ـ علیه السلام ـ و سرکوبی خائنان و دشمنان اسلام دعوت می‌نمود.[۵]آمادگی او برای جانبازی در راه حق به قدری بود که امیر مؤمنان در جنگ صفین از یاران خود خواست که او و برادرش حسین بن علی ـ علیه السلام ـ را از ادامه‌ی جنگ با دشمن باز دارند تا نسل پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ با کشته شدن این دو شخصیت از بین نرود.[۶]

برای خواندن ادامه مقاله به ادامه مطلب بروید.