تفکر مایـــــــــــــاها درباره ی آخرالــــــــــــــــزمان
در رفتار بومیان هشتصدهزارساله مکزیک، هیچ نشانی از بدبینی و پنهانکاری و عقده آخرالزمان دیده نمیشود. مایاها در وطن قومیشان، واقع در شبهجزیره یوکاتان مکزیک، سرشان به زندگی خود گرم است و هنوز هم با همان سهچرخههای مملو از فرزندان و بار علوفه، در جادههای پیرامون پرسه میزنند. هنوز هم در مجالس شادیشان لطیفههای بدقلق میگویند و عصرها صندلی خود را کنار گذرها میگذارند و هوای نسبتاً سرد بعد از یک روز داغ را با گپ و خنده می گذارند.
خیلیهایشان هنوز ساکن خانههای شالیپوش و تخممرغیشکلی هستند که برای مقابله با گرمای سوزان یوکاتان طراحی شده و در همانجا هم غَله میکارند؛ پرتغال میچینند و حیوان پرورش میدهند. وقتی از آنها راجع به آخر هفته میپرسی، که گویا قرار است چرخه ۵۱۲۵ ساله تقویم بلندمدت مایا، موسوم به باکتون سیزدهم به سر برسد، اکثرشان با لحنی صمیمانه، از فلسفه قوم مایا برایت میگویند.
"ما چه میدانیم جهان قرار است تمام بشود [یا نه]"؛ این را لیبوریو یهکینیل (Liborio Yeh Kinil)، مرد ۶۲ سالهای میگوید که معمولاً او را میشود روی صندلیاش در کنار مغازه بقالی او واقع در نبش میدان مرکزی و سرسبز شهر Uh-May در استان کوئینتانا-روی مکزیک پیدا کرد. "سال ۲۰۰۶، و تاریخ را ۶/۶/۶ به خاطر بیار؛ خیلی از مردم خیال میکردند قرار است اتفاقی بیفتد، و هیچ اتفاقی هم نیفتاد".
یهکینیل راجع به جهانبینی اصیل این قوم که قدمتی به اندازه ریشههای درخت سیبا (Ceiba) در همان نزدیکی دارد (درختی که درخت زندگی مایاهای باستان هم بوده)، میگوید: "دیگر اضطراب چرا؟ اگر قرار است اتفاقی بیفتد؛ خب میافتد".
موجی از کتابها و فیلمها کوشیدهاند تا تقویم قوم مایا را به شایعات مربوط به فجایع قریبالوقوع آخر هفته، از سیاهچالههای مخوف گرفته تا طوفانهای خورشیدی و «برهمخوردن» میدان مغناطیسی زمین، پیوند بدهند. باستانشناسان میگویند هیچ مدرکی مبنی بر اینکه مایاها چنین چیزهایی را پیشبینی کرده باشند، وجود ندارد. در واقع طبقه متوسط این قوم، چه حالا و چه در اوج شکوفاییشان در خلال سالهای ۳۰۰ تا ۶۰۰ میلادی، کاری به کار تقویم بلندمدت خود نداشتهاند. این تقویم، در اختیار روحانیون و ستارهشناسان بوده؛ حالآنکه روستائیان، به سبک کشاورزان زمانسنجی میکردهاند – یعنی از روی دگرگونی فصلها و چرخه هلالی ماه.
روحانیون فعلی قوم مایا، یا شمنهایی که تولیت کلیسای «صلیبهای سخنگو»، واقع در شهر فلیپو کاریلو پورتوی مکزیک را به عهده دارند هم میگویند از زمان، و یا حتی نحوه پایان دنیا بیخبرند. این کلیسا، کانون تجمعات و آخرین سنگر شورشیان مایا در خلال سالهای ۱۸۴۷ تا ۱۹۰۱ میلادی بوده و شاید مقدسترین جا برای طبقه متوسط این قوم به شمار آید. نام آن هم از فتنهگرانی اخذ شده که در پشت صلیبها پنهان میشدهاند و مردم را تحریک به شورش میکردند.
روحانی و کشاورز مایا، پترونیلو آسهودو پنا (Petronilo Acevedo Pena) میگوید خدا بالاخره یک روز انسان را تنبیه میکند، چراکه مردم از کلیسا دست کشیدهاند. او میگوید: " پنجاه سال پیش که مردم غلات خودشان را میکاشتند، همه از شهرهای دور و بر برای نیایش [به اینجا] میآمدند" تا محصول خوبی نصیبشان شود.
آسهودو پنا میگوید: "جهان تمام میشود، اما نمیدانیم کی تمام میشود؛ هیچکس تاریخاش را نمیداند. گفته بودند در سال ۲۰۰۰ این اتفاق میافتد، اما چیزی نشد".
تبلیغات آخرالزمانی
ولی تبلیغاتچیان روی موضوع آخرالزمان مانور قابل توجهی دادهاند. یک شرکت مشروب سازی در نزدیکی دادسرای شهر تولوم، روی یک بیلبورد نوشته: "۲۰۱۲ آخرش نیست؛ تازه اولش است – اول مهمانی!"
نمایندگی شرکت رنو در مکزیک، برای تخصیص وامهای کمبهرهی خریده خودرو، "پایان جهان" را بهانه کرده و گفته: "چون جهان دارد تمام میشود، نرخ بهره را کم میکنیم!"
وبسایت اپرا وینفری، فهرستی از «شامهای شب آخرالزمان» را منتشر کرده و آورده: "چه جهان واقعاً تمام بشود و چه یک هفتهی پرمشغله را پشت سر گذاشته باشید، این شش غذای آماده، از کتاب آشپزی لیدیا باستینیچ (Lidia Bastinich)، هم زود یخ میبندند و هم افراد زیادی را سیر میکنند".
پارک ساحلی Xcarat در ساحل کارائیب هم ضمانتنامههای "میلیوندلاری" برای جان به بردن از پایان دنیا به متقاضیان عرضه میکند. در این ضمانتنامهها نوشته: "در صورتی که جهان در ۲۱ دسامبر ۲۰۱۲ به پایان برسد،Xcarat موظف است که روز بعد از آخرالزمان، در صورت ارائه یک عکس شناسایی معتبر، وجه مدنظر را به شما پرداخت کند. در صورتیکه جهان به پایان برسد، افراد ذینفع موظفاند که جمعیت جهان را احیاء کنند".
مؤسسه اسپانیایی ساندوس، که متولی زنجیرهای از پارکهای ساحلی در مکزیک است، برای جشن "دوران جدید" تبلیغ کرده که قرار است در هتل ساندوس کارکول، واقع در حومه تولوم برگزار شود. در وبسایت هتل نوشته: "از میهمانان دعوت میکنیم که ورود به دوران تازهای از پاسداشت طبیعت و هشیاری فرهنگی، که بسیاری از رهبران و اندیشمندان مایا بدان امید بستهاند را جشن بگیریم".
پیروان جنبش «عصر جدید» هم بیکار ننشستهاند. شانتال کاریلو (Shantal Carillo) قرار است به چهره مقدسی به نام مادر نا-کین، که بنیاد معنوی Kinich-Ahau را در شهر مریدا دایر کرده، کمک کند تا چندصد نفر را در جشنی به مناسبت "طلوع عصر جدید" در نزدیکی ویرانههای هرم اوکسمال گرد هم آورند. آنها امیدوارند اوکسمال، که مکان ویژهای هم برای مایاها محسوب میشود، همچون «آنتنی» برای دریافت انرژی کیهانی عمل کند. کاریلو میگوید: "سالهاست که جشنهایی را برای به کار انداختن مجدد [هرم] اوکسمال برگزار کردهایم؛ چراکه سالها بود از آن استفادهای نمیشد". او امید دارد که در روز ۲۱ دسامبر، صدها نفر در پای این هرم دست به دست هم دهند تا هرمْ "این انرژی را به جهان تزریق کند". هنوز معلوم نیست که متولیان منطقه اجازه برگزاری این جشنها را بدهند یا نه.
درهمین زمنیه سایت msnbc نوشت: خوزه می (Jose May)، از مسئولین دفتر گردشگری شهر مریدا پیشبینی میکند که در روز بیست و یکم، تمام هتلها پر شوند. او میگوید: "نگرانم که جا کم بیاوریم. کسانی که میآیند، اصولاً معنویاند و همین میتواند مسألهساز باشد؛ چراکه اینها میخواهند برای دریافت انرژی، حلقههایی تشکیل بدهند و محوطههای باستانی هم جای این کارها نیست".
موسس روزانس (Moises Rozanes)، که مدیریت هتل زوکالو را در یک ساختمان قدیمی، واقع در نبش میدان اصلی شهر مریدا به عهده دارد، میگوید خودش یک دفعه یک بشقابپرنده دیده و با یک آدمفضایی هم صحبت کرده که گویا خود Quetzalcoatl بوده؛ اصطلاحی در زبان آزتکها به معنی کوکولکان (آورنده خرد)، یا خدایای خدایان قوم مایا. روزانس، در اشاره به این خاطره که خودش میگوید در سال ۱۹۹۷ رخ داده، میافزاید، او "به من گفت که قرار است دنیا عوض بشود؛ اما نگفت کی". روزانس نمیداند در ۲۱ دسامبر قرار است چه اتفاقی بیفتد، اما خوشحال است که دستکم هتلاش رونق پیدا میکند. او میگوید تا وقتی که دفتر ثبت اسامی پر است، "همه چیز عالیست".
مایاها در گیرودار این جنجالها، به آرامشی ناشی از خوشمشربی، متانت و البته باور به این نکته متکیاند که هنوز خیلی زود است راجع به چیزی نگران باشیم.
این مقاله به قلم مارک استیونسون (Mark Stevenson)در msnbc نوشته شده و ما صرفا آنرا نقل می کنیم. محتوای این مقاله از سوی امام منجی تایید نمی شود.