برای اثبات ولایت فقیه و حکومت اسلامی، علاوه بر ادله عقلی ، ادله نقلی نیز وجود دارد که در این مقال به برخی از آنها از جمله روایات «اللّهُمَّ ارْحَمْ خُلَفائی»، «إذا ماتَ الْمُؤْمِنُ» و «الفُقَهاءُ أُمَناءُ الرّسُلِ» اشاره می‌کنیم.
ولایت فقیه به استناد اخبار
در روایات بحث حکومت اسلامی و ولایت ولی فقیه چندین بار مطرح شده است. جانشینان رسول اکرم (ص) فقهای عادلند. از روایاتی که در دلالتش اشکال نیست این روایت است:
قال امیر المؤمنین (ع) قال رَسول اللَّه (ص): اللّهُمَّ ارْحَمْ خُلَفائی (ثلاثَ مرّاتٍ) قیل: یا رسول اللَّهِ، و مَن خلفاؤک؟ قالَ: الّذینَ یَأتُونَ مِنْ بَعْدی، یَروُونَ حَدِیثی وَ سُنّتی فَیُعلِّمُونَها الْنّاسَ مِنْ بَعْدی
امیر المؤمنین (ع) می‏فرماید که رسول اللَّه (ص) فرمود: «خدایا، جانشینان مرا رحمت کن.» و این سخن را سه بار تکرار فرمود. پرسیده شد که ای پیغمبر خدا، جانشینانت چه کسانی هستند. فرمود: «کسانی که بعد از من می‏آیند، حدیث و سنت مرا نقل می‏کنند، و آن را پس از من به مردم می‏آموزند».
روایت اللّهم ارحم خلفائی شامل راویان حدیثی که حکم کاتب را دارند نمی‏شود؛ و یک کاتب و نویسنده نمی‏تواند خلیفه رسول اکرم (ص) باشد.منظور از «خلفا» فقهای اسلامند.
روایت اذا مات المومن
أبا الْحسن موسی بنَ جعفر، علیهما السلام، یقول: إذا ماتَ الْمُؤْمِنُ، بَکَتْ عَلَیْهِ الْملَائِکَةُ وَ بِقاعُ الْارْضِ الّتی کانَ یَعْبُدُ اللَّهَ عَلَیْها، و أبْوابُ السّماءِ الّتی کانَ یصْعَدُ فیها بِأعْمالِهِ؛ وَ ثُلِمَ فی الْاسلامِ ثُلْمَةً لا یَسُدّها شَیْ‏ءٌ، لأَنّ الْمُؤْمِنینَ الْفُقَهاءَ حُصُونُ الْاسْلامِ کَحِصْنِ سُورِ الْمَدِینَةِ لَها
می‏گوید از امام موسی بن جعفر الصادق (ع) شنیدم که می‏فرمود: «هرگاه مؤمن (یا فقیه مؤمن) بمیرد، فرشتگان بر او می‏گریند و قطعات زمینی که بر آن به پرستش خدا برمی‏خاسته و درهای آسمان که با اعمالش بدان فرامی‏رفته است. و در (دژ) اسلام شکافی پدیدار خواهد شد که هیچ چیز آن را ترمیم نمی‏کند، زیرا فقهای مؤمن دژهای اسلامند، و برای اسلام نقش حصار مدینه را برای مدینه دارند.«
مفهوم روایت
«مؤمنان فقیه دژهای اسلامند» در حقیقت فقها را موظف و مأمور می‏کند که نگهبان باشند، و از عقاید و احکام و نظامات اسلام نگهبانی کنند. اگر فقیه کنج منزل بنشیند و در هیچ امری از امور دخالت نکند، نه قوانین اسلام را حفظ کند، نه احکام اسلام را نشر دهد، نه دخالت در امور اجتماعی مسلمانان کند، و نه اهتمام به امور مسلمین داشته باشد، به او «حصن الاسلام» گفته می‏شود؟ او حافظ اسلام است؟ اینکه فرموده‏اند «فقها حصون اسلامند» یعنی مکلفند اسلام را حفظ کنند، و زمینه‏ای را فراهم آورند که بتوانند حافظ اسلام باشند. و این از اهم واجبات است. و از واجبات مطلق می‏باشد نه مشروط!
(در زمان قبل انقلاب که احکام اسلام به درستی انجام نمیشده حضرت امام فرموده ):بسیاری از احکام اسلام جزء علوم غریبه شده است! اصلًا اسلام غریب است. از آن فقط اسمی مانده است‏ شما در صورتی خلفای اسلام هستید که اسلام را به مردم بیاموزید. و نگویید بگذار تا امام زمان (ع) بیاید. شما نماز را هیچ وقت می‏گذارید تا وقتی امام زمان (ع) آمد بخوانید؟ حفظ اسلام واجبتر از نماز است. منطق حاکم خمین را نداشته باشید که می‏گفت: باید معاصی را رواج داد تا امام زمان (ع) بیاید!
بحث در روایت الفقهاء امناء الرسل‏
علی عن ابیه، عن النّوفلی، عن السکونی، عن ابی عبد اللَّه، عَلَیْهِ السّلام، قال قال رَسُولُ اللَّهِ (ص) الفُقَهاءُ أُمَناءُ الرّسُلِ ما لَمْ یَدْخُلوُا فی الدّنیا. قِیلَ یا رَسول اللَّه وَ ما دُخولهم فی الدّنیا؟ قالَ: اتّباعُ السّلْطَانِ. فَاذا فَعَلوُا ذلِکَ، فَاحذَرُوهُمْ عَلی دیِنِکُمْ
هدف بعثتها و وظایف انبیا
به حکم عقل و ضرورت ادیان، هدف بعثت و کار انبیا (ع) تنها مسأله گویی و بیان احکام نیست‏ در حقیقت، مهمترین وظیفه انبیا (ع) برقرار کردن یک نظام عادلانه اجتماعی از طریق اجرای قوانین و احکام است، که البته با بیان احکام و نشر تعالیم و عقاید الهی ملازمه دارد. چنانکه این معنا از آیه شریفه به وضوح پیدا است: «لَقَدْ ارْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَیّناتِ وَ انْزَلْنا مَعَهُمُ الْکِتابَ وَ الْمیزانَ لِیَقُومَ النّاسُ بِالْقِسْطِ (حدید 25)
فقها در اجرای قوانین و فرماندهی سپاه و اداره جامعه و دفاع از کشور و دادرسی و قضاوت مورد اعتماد پیامبرند
بنا بر این، الفقهاء امناء الرسل یعنی کلیه اموری که به عهده پیغمبران است، فقهای عادل موظف و مأمور انجام آن هستنند.مراد از امناء الرسل کسانی هستند که از هیچ حکمی تخلف نکنند، و پاک و منزه باشند، چنانکه در ذیل حدیث می‏فرماید:
ما لم یدخلوا فی الدنیا. یعنی تا هنگامی که به منجلاب دنیاطلبی درنیامده‏اند. پس اگر فقیهی در فکر جمع‏آوری مال دنیا باشد، عادل نیست، و نمی‏تواند امین رسول اکرم (ص) و مجری احکام اسلام باشد.
خلاصه، اجرای تمام قوانین مربوط به حکومت به عهده فقهاست‏
همان طور که پیغمبر اکرم (ص) مأمور اجرای احکام و برقراری نظامات اسلام بود و خداوند او را رئیس و حاکم مسلمین قرار داده و اطاعتش را واجب شمرده است، فقهای عادل هم بایستی رئیس و حاکم باشند، و اجرای احکام کنند و نظام اجتماعی اسلام را مستقر گردانند.