احکام مسجد-بخش سوم
انتقال لوله فاضلاب مسجد از زير مسجد
321. آيا انتقال آب فاضلاب مسجد به وسيله لوله پوليكا از زير مسجد، در صورت ضرورت جايز است؟
ج. اشكال ندارد، با فرض عدم صدق تنجيس باطن مسجد.
بلندگوهاى مسجد
322. استفاده از بلندگوهاى مساجد كه صدا در خارج از مسجد پخش مى كنند، تا چه وقت جايز است؟ آيا پخش مراسم سخنرانى و عزادارى جايز است؟
ج. اگر سبب اذيت همسايگان شود، جايز نيست.
نحوه ايستادن زن و مرد در مسجد
323.گفته شده اگر زن و مرد بدون حايل و پرده در كنار هم بايستند و نماز بخوانند، كراهت دارد مگر با رعايت فاصله ده زراع كه حدود پنج متر مى شود؛ در صورتى كه نماز جماعت باشد، آيا رعايت اتصال صفوف در جماعت با اين فاصله جايز است؟
ج. خير، بايد به نحو مذكور در مسأله ى 1155 رساله باشد و در اين جهت فرقى بين زن و مرد نيست.
شعر خواندن در مسجد
324.با توجه به كراهت خواندن شعر در مساجد، لطفا حكم اشعارى كه در مدح يا مرثيه اهل بيت و يا موعظه و مناجات با خداوند است را بفرماييد؟
ج. خواندن اشعار با موضوعات ذكر شده اشكال ندارد.
ورود اطفال به مسجد
325. بدون شك، آشنايى اطفال با مكان ها و مجامع مذهبى از كودكى امرى پسنديده است، آيا اين مطلب با توجه به حكم استحبابى كه براى جلوگيرى از ورود اطفال غير مميّز به مسجد مى شود چگونه قابل جمع است؛ و در صورتى كه جلوگيرى و ممانعت از ورود آن ها موجب تنفّر و انزجار آنان از چنين مكان هاى مباركى مى شود، آيا باز هم جلوگيرى مستحب است؟ و آيا ورود حسنين ـ عليهماالسّلام ـ به مسجد و عدم ممانعت پيامبر ـ صلّى اللّه عليه وآله وسلّم ـ از ورود آنان مى تواند دليل بر مطلوبيت ورود اطفال و كودكان به مسجد باشد؟
ج. اگر از اطفال غير مميّز مواظبت شود ـ كه مراعات آداب مسجد را بكنند ـ ورود آن ها مانعى ندارد.
فضا و زير زمين مسجد
326. در گوشه مدرسه اى، مسجدى قديمى قرار داشته كه فعلاً در آن جا چند طبقه ساختمان ساخته شده است و طبقه هم كف به عنوان مسجد استفاده مى شود، آيا طبقه بالا و زيرين ـ كه در محل مسجد ساخته شده است ـ نيز حكم مسجد را دارد؟
ج. بلى، يعنى اگر در ابتداى وقف و ساخت مسجد آن طبقات را خارج از مسجد قرار ندادند، حكم مسجد را دارند.
پشت ديوار مسجد
327. آيا پشت ديوار مسجد به طرف بيرون نيز حكم مسجد را دارد و نجس كردن و تصرّف در آن حرام است؟
ج. احتياط واجب آن است كه طرف بيرون ديوار مسجد را هم نجس نكنند و اگر نجس شود، نجاستش را برطرف نمايند؛ مگر آن كه واقف آن را جزو مسجد قرار نداده باشد.
مسجدى كه در طرح خيابان قرار گرفته است
328. مسجدى كه در اثر تعريض خيابان در وسط خيابان قرار گرفته است و فعلاً تبديل به محل رفت و آمد شده، آيا هنوز احكام مسجد در آن جارى است و نجس كردن يا توقف جنب و حايض در آن قسمت از زمين حرام است؟
ج. بله، تمام احكام مسجد در مورد آن جارى است.
قرار دادن عَلَم در مسجد
329. عَلَم هاى عزادارى داراى مجسمه هايى از حيوانات است، آيا قرار دادن عَلَم در مسجد اشكال دارد؟
ج. اشكال ندارد.
پول آب و برق و گاز مسجد
330. طبق مقررات، اماكن عمومى ـ مانند مسجد ـ نيز بايد پول مربوط به آب و برق را بپردازند و چون مساجدى كه موقوفه ندارند، معمولاً با مشكل پرداخت قبض آب و برق و گاز مواجه هستند، حكم كسانى كه از آب و برق و گاز مسجد، جهت نماز و عبادت استفاده مى كنند چيست؟ و آيا هر يك از آن ها بايد به ميزان مصرف خود به مسجد كمك كنند؟
ج. اگر فردى نباشد كه تبرّعا چنين هزينه هايى را پرداخت كند، استفاده كنندگان از اين مكان بايد بدهند.
مصرف سهم امام در ساخت مسجد
331. آيا مى توان سهم امام را در ساخت مسجد و حسينيّه هزينه كرد؟
ج. بايد با اجازه ى مرجع تقليد باشد.
استفاده از امكانات مسجد
332. آيا استفاده ى همسايگان مسجد از آب و برق مسجد و يا استفاده نمازگزاران از برق مسجد جهت ضبط، شارژ موبايل، شارژ دوربين فيلم بردارى و عكاسى و يا نمايش فيلم جهت امور فرهنگى جايز است؟
ج. هر چه برخلاف جهت مقصوده ى در متعلّقات وقف است، جايز نيست.
استفاده از مهر مسجد در حياط مسجد و كوچه
333. در برخى از مساجد به علت ازدحام جمعيت، صف هاى جماعت در حياط و حتى كوچه مسجد كشيده مى شود، آيا استفاده از مهرهاى داخل مسجد در حياط و كوچه، براى خواندن نماز اشكال دارد؟
ج. ظاهرا اشكال ندارد.
نماز جماعت در مسجد پنج طبقه
334. مسجدى كوچك به علت ازدحام جمعيت تبديل به پنج طبقه شده كه هر يك از طبقات اتصال خود را از طبقه زيرين مى گيرند، آيا نماز جماعت در طبقات فوقانى كه ارتفاع فوق العاده زيادى با سطح مسجد دارد، جايز است؟
ج. بله، جايز است.
تبديل مساجد قديمى به آثار ميراث فرهنگى
335. در بسيارى از شهرها سازمان ميراث فرهنگى مساجد قديمى و تاريخى آن شهر را به عنوان آثار ميراث فرهنگى معرفى و برخى از محراب ها و يا قسمت هاى تاريخى آن را محصور و در معرض نمايش قرار داده است، با توجه به اين مطلب؛
1) آيا عمل سازمان مزبور جهت حفظ آثار تاريخى مساجد كه منجر به محصور كردن برخى از قسمت هاى مسجد مى شود، جايز است؟
ج. راه حفظ كردن اين بناها، منحصر در محصور كردن نيست.
2) آيا سازمان مزبور اجازه دارد كه براى ديدن جهان گردان و ديدار كنندگان وجهى دريافت نمايد؟
ج. با صلاحديد متولّى شرعى، در محدوده اى كه مزاحمت با جهت وقف ندارد، مانعى نيست.
3) در بين ديدار كنندگان از چنين مساجدى جهانگردان خارجى، كفار و اهل كتاب وجود دارند، آيا اجازه ورود به آنان در مسجد به جهت آشنا شدن با فرهنگ ايرانى و اسلامى جايز است؟
ج. جايز نيست.
4) در برخى از اين مساجد حجره هايى جهت تحصيل طلاب علوم دينى قرار داشته كه به دنبال تصرّف سازمان ميراث فرهنگى فعلاً به صورت متروكه درآمده است، آيا عمل مزبور جايز است؟
ج. ممانعت از استفاده ى از موقوفه در جهت وقف جايز نيست.
استفاده از آشپزخانه مسجد براى مصارف بيرون از مسجد
336. مسجدى كه داراى آشپزخانه وسيع و مجهز است ـ كه قابليت استفاده فراوانى دارد ـ آيا پخت و پخش غذا در آن، جهت مراسم عزادارى حسينيّه و يا مجالس خانگى چه حكمى دارد؟ و آيا پختن غذا و دريافت اجرت و اجاره و هزينه كردن درآمد آن، جهت مصارف مسجد، جايز است؟
ج. با اجازه ى متولّى مسجد جايز است.
حدود اختيارات هيأت امنا، واقف، متولّى و امام جماعت
337. لطفا حدود اختيارات هيأت امنا، واقف، متولّى و امام جماعت مسجد را مشخص فرماييد تا از تداخل امور و اختلاف در مسايل جلوگيرى شود.
ج. تصرّفات مشروعه در مسجد بايد فقط تحت نظر متولّى شرعى مسجد باشد.
ساخت گنبد و مناره
338. ساخت گنبد و مناره جهت مسجد، آيا مطلوب است يا جزو امور زايد و تزييناتى به شمار مى رود؟
ج. مستحب است مسجد داراى سقف نباشد، بلكه مكروه است تظليل (سايه بان) به غير عريش كه از بوريا ساخته مى شود و اقرب زوال كراهت به سبب ضرورت و مرجّحات ديگر است. و مستحب است مناره در ديوار مسجد باشد و مكروه است بالاتر بودن مناره از سطح بالاى مسجد و اقرب ارتفاع كراهت است به سبب ضرورت و حاجت، اگر مقرون به مفسده نباشد.
خوردن غذاى سيردار و ورود به مسجد
339. اگر كسى غذايى كه در آن سير وجود دارد بخورد، آيا ورود او به مسجد اشكال دارد؟ اگر دهان او بو ندهد چه طور؟
ج. اگر دهان وى بو بدهد، كراهت دارد.
زنگ موبايل در مسجد
340. اخيرا با رواج موبايل بسيار اتفاق مى افتد كه نمازگزاران بدون خاموش نمودن دستگاه تلفن همراه، مشغول نماز شده و در بين نماز دستگاه شروع به زنگ زدن كرده كه معمولاً مشتمل بر موزيك است، لطفا حكم شرعى اين مسأله و گوش دادن ديگران به موزيك موبايل را در هنگام نماز بفرماييد؟
ج. اگر صوتى باشد غير لهوى ـ كه از استعمال آلات معدّه حاصل نشده باشد ـ اشكال ندارد و بر هر تقدير، موجب بطلان نماز نيست.
عبارت هاى روى زيلوها
341. بر روى برخى از زيلوها اسم مساجد يا عنوان حسينيّه نقش شده، مانند: وقف حسينيّه حضرت ابوالفضل، يا وقف مسجد فاطميّه، و.... نماز خواندن بر روى چنين نوشته هايى چه حكمى دارد؟ آيا محو آن ها تصرّف غير جايز در اموال حسينيه و مسجد نيست؟
ج. با فرض عدم هتك، نماز خواندن روى آن ها اشكال ندارد و محو آن ها بايد با اجازه ى متولّى باشد.
تصحيح عبارت اشتباه در كتب وقفى
342. گاه عبارت دعا يا آيه اى در كتب وقفى مسجد يا كتابخانه، اشتباه تايپ شده است، آيا تصحيح چنين عبارت هايى تصرّف غير جايز در وقف محسوب نمى شود؟
ج. با اجازه ى متولّى جايز است.
نماز خواندن در مساجد وهابى ها
343. در بسيارى از شهرها و روستاهاى مرزى، وهابى ها اقدام به ساخت مساجد جهت اهل سنت نموده اند، با توجه به اين كه معمولاً شيعيان از داشتن مسجد در مناطق مرزى محروم هستند، نماز خواندن در مساجد آنان و شركت در مجالسى كه آن جا برپا مى شود، چه حكمى دارد؟
ج. اگر سبب رونق و ترويج مذهب باطل آن ها نباشد، جايز است.
كنيسه و كليسا
344. آيا كنيسه و كليسا ـ كه براى عبادت اهل كتاب اختصاص داده شده است ـ شرعا حكم مسجد را دارد؟
ج. خير، شرعا حكم مسجد ندارد؛ لكن تعرّض به معابد يهوديان و مسيحيان كه در ذمّه اسلام هستند و آن معابد هم در دست خود آن ها است، جايز نيست، و آن اماكن مثل مساجد محترم است و جايز نيست خراب كردن آن ها، مگر با شرايطى كه در مساجد هم جارى است.
ساخت مسجد و حسينيه بيش از حدّ نياز
345. آيا ساخت مسجد و حسينيه بيش از حدّ نياز در يك شهر، روستا يا محله اسراف محسوب مى شود؟
ج. موارد آن مختلف است.
انجام امور فرهنگى در مسجد
346. بسيارى از امور راجح فرهنگى و آموزشى ـ از قبيل تشكيل كلاس هاى آموزشى، هنرى و تفريحى تابستانى جهت جوانان و نوجوانان، نمايش فيلم، اجراى مسابقه، تئاتر و... ـ در گذشته رايج نبوده و لذا قطعا در وقف نامه ها لحاظ نگرديده است، حال با توجّه به ضرورت اجراى چنين برنامه هاى فرهنگى و عدم امكان اجراى آن در مكانى غير از مسجد، آيا حضرت عالى انجام چنين فعاليت ها و برنامه هايى را در مساجد جايز مى دانيد؟
ج. بايد از كارهايى كه با احترام مسجد منافات دارد و يا مزاحم نمازگزاران است، كلاً اجتناب شود.
بازى و ورزش و فيلم در مسجد
347. بازى كردن و يا ورزش كردن در مساجد ـ مثل نرمش، تنيس و يا ورزش هاى رزمى و يا نمايش فيلم به صورت زنده و يا ويديويى ـ چه حكمى دارد؟
ج. غرض اصلى از مسجد عبادت و اقامه ى نماز است و استفاده ى از وقف، در غير جهت وقف جايز نيست و بايد در مسجد، از كارهايى كه با احترام آن منافات دارد و يا مزاحم نمازگزاران است، اجتناب شود.
استفاده شخصى از اموال مسجد
348. استفاده شخصى از اموال مسجد، توسط مسؤولين مسجد، چه حكمى دارد؟ اگر وجهى در قبال آن پرداخته شود يا صدقه داده شود؟
ج. جايز نيست.
قرض دادن پول متعلّق به مسجد
349. قرض دادن پولى كه متعلّق به مسجد است، چه حكمى دارد؟
ج. جايز نيست.
امیدوارم که با ذکر یک صلوات از گشت و گزار در این وبلاگ مهدوی نهایت استفاده را ببرید.