((-------«امام منجی»-------))

انتقال آبدارخانه و تصرّف در مسجد

271. آيا انتقال آبدارخانه  ى مسجد به جاى ديگر، در صورتى كه مستلزم آن باشد كه يك متر از صحن مسجد به جاى آبدرخانه جايگزين گردد، جايز است؟

ج. انتقال آبدارخانه كه مستلزم تغيير وقف در غير جهت وقف است، مجاز نيست.

تخريب مسجد براى خيابان

272. آيا تخريب قسمتى از مسجد يا تمام آن، جهت تعريض خيابان جايز است؟

ج. جايز نيست.

عقب  نشينى مسجد

273. آيا عقب  نشينى، هنگام تجديد بناى مسجد، طبق قوانين شهردارى به نحوى كه چند متر از مسجد داخل خيابان واقع شود جايز است؟

ج. جايز نيست.

تبديل مسجد به پايگاه بسيج

274. دو باب حجره براى ضروريات و دفتر مسجد ساخته اند، آيا تبديل آن به پايگاه بسيج و مانند آن، جايز است؟

ج. جايز نيست.

صندوق قرض  الحسنه در محوطه  ى مسجد

275. در محوطه  ى مسجد، دو باب دكان جهت انجام كارهاى صندوق قرض  الحسنه عام  المنفعه با موافقت هيأت امناى مسجد احداث شده است و بابت آن سالانه مبلغى به مسجد اجاره پرداخت مى  شود. آيا ادامه  ى كار اين صندوق در مكان فعلى جايز است؟

ج. اگر محوطه  ى مسجد وقف حياط مسجد يا مثل آن است، تغيير آن به دكان جايز نيست و بايد به حال اوّل برگردد و چنان چه از اراضى مسجد است كه بايد عوايد آن صرف مسجد شود، ساختن دكّان در آن و اجاره ى آن و صرف عوايد در مسجد با نظر متولّى شرعى و با نبودن شخص خاص به عنوان متولّى، با نظر حاكم شرع، اشكال ندارد.

تخريب مغازه  ى مسجد

276. درب ورودى مسجدى بين دو مغازه  ى متعلّق به مسجد قرار گرفته است، به طورى كه از طرف خيابان، ظاهر مسجد را به شكل تجارت خانه درآورده است، برداشتن آن دو مغازه چه حكمى دارد؟

ج. از مغازه  ى متعلّق به مسجد، بايد استفاده  ى مغازه شود و نبايد از بين ببرند.

خارج كردن خاك از مسجد

277. اگر كسى اندكى از خاك مسجدى را از آن جا خارج كرده باشد و آن خاك مفقود شده باشد، وظيفه  ى او چيست؟

ج. اگرمقدار كمى است كه به نظر عقلا موجب ضمان نيست، در فرض سؤال وظيفه  اى ندارد.

تبديل فرش هاى مسجد

278. فرش هاى مسجدى فرسوده شده و در صورت عدم تعويض از بين مى رود. آيا جايز است آن هارا فروخته و به أحسن تبديل كنيم؟

ج. جايز است.

انتقال وسايل مسجدى به مسجد ديگر

279. مسجدى است قديمى كه داراى فرش و اثاثيه  ى فراوان است و در نزديكى آن مسجد جديدى ساخته شده كه جمعيّت زيادى به آن جا مى  روند و وسايل مسجد قديم در معرض تلف و احيانا سرقت است. آيا مى  توان آن وسايل را به مسجد جديد نقل داد؟

ج. اگر در مسجد قديم قابل استفاده نباشد، انتقال عين آن وسايل يا بدل آن ها، اشكال ندارد.

تبديل ظروف وقفى مسجد

280. آيا مى  توان ظروف وقفى مسجد را ـ كه قديمى شده و مورد استفاده نيست ـ فروخت و به ظروف بهترى تبديل كرد؟

ج. جايز است.

فروش وسايل اضافه براى هزينه  ى مسجد

281. چيزهايى كه به عنوان نذر و يا كمك به مسجد داده مى  شود ـ مانند پنكه و چراغ و... ـ ، چنان چه زايد بر احتياج باشد، آيا متولّى مى  تواند وسايل اضافه را بفروشد و به ساير هزينه  هاى لازم مسجد برساند؟

ج. جايز است.

گذاشتن بار در مسجد

282. شخصى بار خود را در حياط مسجد مى  گذارد و حاضر است اجرت هم بدهد. آيا جايز است؟

ج. اجرت ندارد. ولى اِشغال مسجد به طورى كه مزاحمت براى نمازگزاران يا موجب هتك مسجد باشد، جايز نيست.

پختن غذا در پشت بام مسجد

283. آيا پختن غذا در ايّام سوگوارى، در پشت بام مسجد جايز است؟

ج. اگر به جايى ضرر نزند و موجب نجس شدن مسجد هم نشود و مزاحم نمازگزاران نشود، مانع ندارد.

آذين بستن مسجد

284. آيا آذين بستن داخل مسجد براى جشن ائمّه  ى اطهار جايز است؟

ج. در صورت عدم مزاحمت با نمازگزاران، اشكال ندارد.

كف زدن در مسجد

285. آيا در مراسمى كه در اعياد و ولادت ائمّه ـ عليهم  السّلام ـ در مسجد برگزار مى  شود، كف زدن جايز است؟

ج. اگر به حدّ لهو برسد و هتك مكان يا معصوم باشد، جايز نيست.

عروسى در مسجد

286. آيا در مسجد مى  توان مجلس عروسى گرفت؟

ج. بايد در مسجد از كارهايى كه با احترام مسجد منافات دارد و يا مزاحم نمازگزاران است و يا در غير جهت وقف است، اجتناب شود.

استفاده از برق و امكانات مسجد زودتر از وقت

287. گاهى مأمومين نماز جماعت جهت اقامه ى نماز زودتر از وقت شرعى در مسجد حاضر مى  شوند و در اين بين از امكانات مسجد مثل برق و... استفاده مى  كنند. حكم آن ها چيست؟

ج. در حدّ متعارف اشكال ندارد.

برداشتن حايل بين زنان و مردان

288. در مساجد غالبا حايلى مثل پرده بين زنان و مردان وجود دارد. با توجّه به اين كه در مسجدالحرام چنين حايلى وجود ندارد، آيا مى  شود در مساجد ديگر هم اين حايل را برداشت؟

ج. نماز خواندن بدون حايل در صورت تقدّم يا تساوى زن با مرد بنابر اظهر، مكروه است، ولى براى امور غير از نماز چون غالبا موجب ارتباط و اختلاط بين آن ها مى شود، از اين كار احتراز شود، احتياطا.

دوران بين تطهير مسجد و غسل جنابت

289. شخصى محتلم است و نمى تواند داخل مسجد توقّف نمايد و از طرفى تطهير مسجد واجب است و شخص ديگرى هم نيست كه آن را تطهير كند، وظيفه  اش چيست؟

ج. وجوب تطهير مسجد فوريّت عرفيّه دارد، لذا پس از غسل كردن مسجد را تطهير كند و اگر امكان دارد، در حال عبور تطهير كند.

ورود اهل كتاب به مسجد

290. ورود اهل كتاب به مساجد براى شركت در مجالس ترحيم آشنايان، جايز است يا بايد از ورود آن ها جلوگيرى شود؟

ج. نبايد وارد مساجد مسلمين شوند.

برگزارى مراسم غير مسلمان در مسجد

291. آيا برگزارى مراسم درگذشت افراد غير مسلمان در مسجد شرعا جايز است؟

ج. جايز نيست.

مسجدى كه حقوق كارگران آن پرداخت نشده

292. مسجدى جهت توسعه و بازسازى، بابت پرداخت مصالح، مزد كارگر و بنّا مديون است و طلب كاران از اين بابت ناراضى هستند؛ با توجه به درآمد مسجد از طريق چندين مغازه  ى موقوفه و مراسم مذهبى و خوددارى متولّى از پرداخت بدهى مسجد، اقامه  ى نماز جماعت و انجام مراسم مذهبى در مسجد فوق چه حكمى خواهد داشت؟

ج. بدهى مسجد ربطى به نماز در آن ندارد و جماعت و نماز در آن صحيح است، و لازم است كسانى كه متصدّى هستند نسبت به بدهى مسجد رسيدگى و اقدام داشته باشند.

غيبت در مسجد

293. اگر كسانى در مسجد غيبت مى كنند به طورى كه انسان در هر موضع بنشيند با غيبت مواجه مى  شود و امر به معروف هم تأثير ندارد آيا رفتن به مسجد جايز مى  باشد؟

ج. به غيبت گوش ندهيد و مى  توانيد به مسجد برويد.

ساختن مسجد با بودجه  هاى دولتى

294. در يكى از مناطق مسكونى، مسجدى با هزينه سازمان آب و برق بنا گرديده است و تمامى بودجه شامل: بنّا، سيستم هاى صوتى، امكانات اوليه، فرش، موكت، يخچال، اجاق گاز و... و هم چنين مراسم مولودى و سوگوارى ائمه ـ عليهم  السّلام ـ و مراسم مربوط به ماه مبارك رمضان از هزينه آن سازمان تأمين مى گردد. حكم شرعى اين گونه هزينه  ها را از بودجه سازمانى اعلام فرماييد تا مشكل مسلمين نمازگزار در اين مسجد و مساجد مشابه حل شود.

ج. اگر از محل درآمد حلال و با اذن من له الاذن (صاحب اجازه) بوده است، اشكال ندارد.

كراهت نگهدارى نقّاشى و تصوير و عكس در مسجد

295. حكم نقّاشى، تصوير و عكس در مسجد را بيان نماييد.

ج. نقاشى و تصوير در مسجد مكروه است و عكس هم گرچه صورت سازى و مجسّمه سازى نيست، بلكه نگاه داشتن صورت در جايى است، ولى تصوير بر «عكس» هم صدق مى كند، پس ملحق نمودن آن به نقش و تصوير در كراهت، مبنى بر احتياط است.

برداشتن پرده

296. از قديم در مساجد حايلى ـ مثل پرده ـ بين زنان و مردان بوده است. اكنون عدّه اى مى گويند پرده و ديوار بين زنان و مردان در حال نماز خواندن و موعظه كردن لزوم ندارد. نظر مبارك را در اين باره مرقوم فرماييد.

ج. آن چه كه به پوشش زنان از مردان نزديك تر باشد، با فضيلت تر بوده و موافق احتياط است.

تصرّف در حريم مسجد

297. زمينى در كنار مسجد بوده كه آن را براى مسجد وقف كرده  اند، متولّى مسجد صلاح ديده آن زمين را جهت رفت و آمد به وضوخانه، به كوچه تبديل كند. همسايه مسجد از امين مسجد تقاضا مى كند از خانه اش درى به اين كوچه باز كند. آيا امين مى  تواند اجازه دهد؟ اگر همسايه درى باز كرده باشد، چه حكمى دارد؟

ج. امين مذكور حقّ اين اجازه را ندارد و همسايه هم بايد اين درب را مسدود كند.

الحاق و توسعه مسجد

298. مسجد جامع داراى يك شبستان قديمى است كه فرسوده و غير قابل استفاده است و به تشخيص معماران بايد تخريب شود و مسجدى هم در كنار مسجد جامع است كه مى  خواهيم آن را به اين مسجد ملحق كنيم. و زمين هاى زيادى نيز اطراف مسجد توسط افراد خيّر خريدارى شده تا براى توسعه مسجد از آن استفاده گردد. حال سه مسأله مطرح است:

1) نياز به وضوخانه (محل وضو نه توالت) داريم كه مهندسين، ساخت آن را در زيرزمين مناسب مى  دانند. آيا مى  توان آن را در مسجد قديمى احداث نمود؟

2) آيا مى  توان براى توسعه مسجد، شبستان قديمى و مسجد مخروبه را ـ كه بنايى ندارد ـ جزو صحن قرار داد؟ با توجه به اين كه قصد داريم روى صحن هم سقفى بنا كنيم، تا در زمستان هم براى نماز گزاران قابل استفاده باشد.

3) آيا مى  توان وضوخانه را در زمين هاى خريدارى شده احداث كرد. مخصوصا آن كه هنوز به مسجديّت در نيامده است؟

ج. وضوخانه را بايد در آن قسمتى كه سابقا مسجد نبوده ساخت ونيازمندى  هاى ذكر شده پيش از صيغه  ى وقفيّت جايز است و مسجد هم نبايد حياط مسجد شود.

مسجد در زمين وقفى

299. زمين مسجدى وقف بر امامزاده اى است كه در جنب آن قرار دارد، آيا مسجد بايد اجاره بپردازد؟

ج. در زمين وقفى نمى  شود مسجد بنا كرد و اگر به صورت مصلّى باشد، مانعى ندارد.

دفن واقف در مسجد

300. شخصى زمينى را كه در كنار مسجد محل بود، وقف آن مسجد نمود به شرط آن كه او را بعد از فوت در همان مسجد كه از زمين واقف ساخته شده دفن نمايند. عدّه  اى از اهالى اين شرط را پذيرفته اند و مسجد محلّ با اين زمين يكى شده است و ساختمان سازى به پايان رسيده است. واقف مى گويد محلّ دفن او را در مسجد مشخص نمايند و عدم رضايت خود را در صورت عدم تعيين اعلام نموده است. آيا مى  توان او را در آن جا دفن نمود؟

ج. در صورت عدم مزاحمت مقبره با نمازگزاران و عدم آلوده شدن باطن مسجد (چنان چه مثلاً جسد را در صندوق يا مقبره ى سيمانى دفن نمايند)، مانعى ندارد در مسجد دفن شود.

اشياى مختلفى كه به مسجد داده مى شود

301. اشيايى كه به مسجد داده مى  شود، ممكن است گاهى با عنوان وقف و گاهى با عنوان تمليك باشد، آيا احكام شرعى هر كدام از اين دو مورد مختلف است؟ لطفا فرق آن ها را مرقوم فرماييد.

ج. هر چه وقف باشد، بايد در جهت وقف مصرف شود و آن چه غير از وقف است، در غير آن، در امور مربوط به مسجد مصرف مى  شود، مگر جهت خاصى را قيد كرده باشد.

استفاده ى شخصى از فرش مسجد و حسينيّه

302. آيا فرش مسجد يا حسينيّه را كه وقف خاص است، مى  توان در مجالس شخصى، يا خارج از آن ها استفاده كرد؟

ج. خير، نمى  توان.

تزيين فراوان مسجد

303. آيا تزيين بيش از حدّ مساجد، جايز است؟

ج. تزيين آن ها به طلا احتياطا جايز نيست و هم چنين تزيين آن با تصوير و نقش، به خصوص با تصاوير جانداران.

تعمير مسجد مخروبه

304. در روستاى مجاور ما كه مردم آن مهاجرت كرده اند، مسجدى وجود دارد كه مخروبه شده است، آيا تعمير و بازسازى آن لازم است؟

ج. ساختن مسجد و تعمير مسجدى كه نزديك به خرابى مى  باشد، مستحب است.

نجاست فرش مسجد

305. اگر رويه ى كفش نجس شود، آن را واكس بزنيم و پاى تر روى كفش گذاشته و وارد مسجد شويم، آيا فرش مسجد نجس مى  شود؟

ج. احتياطا آن فرش را تطهير كنيد.

ورود حائض و جُنُب به حياط مسجد

306. آيا كسانى كه عذر شرعى دارند، مى  توانند وارد حياط مسجد و يا حرم امامان و امام زادگان شوند؟

ج. ورود به حرم امامان جايز نيست، بنابر احوط، ورود به حياط مسجد اشكال ندارد.

صرف پول مسجد در امور شخصى

307. مقدارى از پول هيأت و مسجد نزد من است، آيا مى توانم فعلاً اين ها را خودم مصرف نمايم و هر وقت هيأت احتياج پيدا كرد بپردازم؟

ج. خير، نمى  توانيد.

انتقال كتب وقفى مسجد

308. آيا كتاب هايى كه وقف مسجد شده و مورد استفاده نيست را مى توان به كتابخانه ديگرى منتقل نمود؟

ج. مثل ساير موقوفات، متعلّق به مسجد است.

ضرر رساندن سهوى به مسجد

309. هرگاه انسان سهوا ضررى به مسجد برساند، آيا ضامن است؟ (مثلاً ناخواسته پا روى مهر مسجد گذاشته و آن را شكسته است)

ج. بله، ضامن است.

مسجد به جاى حمام مخروبه

310. مسجدى در زمينى بنا شده كه قبلاً حمام مخروبه بوده است، آيا نماز در آن صحيح است يا خير؟

ج. نياز به اجازه حاكم شرع دارد.

سخن دنيايى در مسجد

311. صحبت كردن در مسجد راجع به امور دنيوى، چه حكمى دارد؟

ج. كراهت دارد.

برگزارى امتحانات در مساجد

312. در برخى مناطق به دليل كمبود سالن، امتحانات دانش  آموزان در مساجد برگزار مى  شود، با توجه به اين كه اكثريت خواهران شركت كننده بالغ بوده و قطعا عده  اى از آنان در عادت ماهانه به سر مى  برند و از طرفى مجبور به شركت در همان جلسه امتحان هستند و عدم شركت آن ها موجب از بين رفتن زحمات يك ساله آن ها خواهد شد، لطفا بفرماييد آيا مشخص كردن مسجد براى برگزارى امتحانات خواهران جايز است؟ و در صورت برگزارى امتحان در مسجد، خواهرانى كه در حال عادت ماهانه  اند، مى  توانند شركت كنند؟

ج. اصل آن برگزارى جايز است و شركت خواهران در حالت مذكور، حرام است.

اجناس اضافه آمده در مسجد

313. برخى از اجناس هم چون چاى، قند يا.... كه در مجالس مسجد اضافه مى  آيد و در طولانى مدّت فاسد مى  شود، آيا مى  توان آن ها را فروخت و خرج مسجد نمود، يا مى  توان مقدارى از آن را به صورت قرض مصرف نمود و در صورت نياز به همان مقدار پس داد؟

ج. آن چه متعلّق به مسجد است، بايد تحت نظر متولّى شرعى مسجد انجام گيرد و هر چه مالك معيّن دارد، بايد به او مراجعه شود.

جاگرفتن در مساجد

314. در برخى مساجد به علت شلوغى بايد زودتر جا گرفت، اگر كسى براى خود قبل از نماز جايى بگيرد و جهت وضو يا كار ديگر برود و فرد ديگرى جاى او را بگيرد، نماز خواندن فرد دوم چه حكمى دارد؟ آيا فقط حرام مرتكب شده يا نماز او هم باطل است؟ و در صورت جلب رضايت فرد اوّل پس از نماز، نماز او چه حكمى خواهد داشت؟

ج. اگر رحلى در آن جا گذاشته است، اولويت به آن جا پيدا كرده و ديگرى كه جاى او را بگيرد، كار حرام مرتكب شده است، گرچه نمازش باطل نيست.

315. آيا كسى مى  تواند هنگام نماز ظهر و عصر، براى نماز مغرب و عشا براى خود جايى را در مسجد مشخص كند؟ و كسى كه جايى را مشخص مى كند تا چه وقتى نسبت به آن جا حق دارد؟ آيا پس از شروع نماز جماعت نيز حق او باقى است؟

ج. مى  تواند اين طور جا بگيرد، ولى پس از شروع و انعقاد جماعت حق او زايل مى شود و فرد ديگرى مى تواند در آن جا نماز بخواند.

316. در برخى مساجد بزرگ ترها و پيرمردها و پيرزن ها در صف اوّل يا جاهاى خاصّ مسجد معمولاً جايى اختصاصى براى خود داشته و اين امرى پذيرفته شده تلقى مى  گردد و گاهى اگر جوانى در آن جا بنشيند، او را جابه جا مى  نمايند، آيا نماز اين دسته از افراد اشكالى ندارد؟

ج. اگر جاى كسى را نگيرند، اشكال ندارد.

مشروعيّت مجالس ترحيم در مسجد

317. آيا برگزارى مجالس ترحيم در مساجد مشروع است؟ و آيا اگر اين مجالس مزاحمتى براى تعقيبات وعبادت نمازگزاران داشته باشد، چه حكمى دارد؟

ج. مشروع است، در صورتى كه مزاحمت با نمازگزاران نداشته باشد.

پول گرفتن هيأت امنا جهت مجالس ترحيم

318. آيا هيأت امنا مى  توانند در ازاى برگزارى مجالس ترحيم در مسجد، مبلغى از صاحبان عزا دريافت و خرج آب و برق مسجد نمايند؟

ج. اگر با اجازه متولى باشد، مانعى ندارد.

عدم آرامش همسايگان مسجد

319. اگر همسايگان مسجد از سر و صدا و پارك وسايل نقليه و رفت و آمد نمازگزاران مسجد ناراحت باشند، تكليف آنان چيست؟

ج. اذيت و آزار مؤمنين همسايه، حرام است.

تعريف مسجد جامع

320. تعريف مسجد جامع چيست؟

ج. مسجدى است كه در اوقات نماز معمولاً غالب اهالى شهر به آن جا مى آيند، هر چند كه از آن محل هم نباشند.